Redelijk gebruik is een juridisch beginsel dat stelt dat je onder bepaalde omstandigheden auteursrechtelijk beschermd materiaal mag gebruiken zonder toestemming van de auteursrechthouder.
YouTube krijgt veel verzoeken om video's te verwijderen waarvan auteursrechthouders claimen dat ze inbreuk maken op het auteursrecht. Soms gaan deze verzoeken over video's die in aanmerking komen voor uitzonderingen op het auteursrecht of die duidelijke voorbeelden van redelijk gebruik lijken.
Als het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal in een video onder een uitzondering op het auteursrecht valt, wordt de video beschouwd als wettig en niet-inbreukmakend. Daarom vragen we auteursrechthouders vaak om na te gaan of er uitzonderingen op het auteursrecht van toepassing zijn voordat ze een verwijderingsverzoek vanwege auteursrechtschending indienen bij YouTube. Als een auteursrechthouder van mening is dat een video niet in aanmerking komt voor een uitzondering, moet deze ons voldoende uitleg geven.
Uitzonderingen op de auteursrechten wereldwijd
Internationale regels voor uitzonderingen op het auteursrecht zijn vaak vergelijkbaar, maar kunnen ook verschillen. Wereldwijd worden er verschillende regels gehanteerd voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal zonder toestemming van de auteursrechthouder.
In de Verenigde Staten vallen uitingen van commentaar, kritiek, onderzoek, onderwijs of berichtgeving mogelijk onder redelijk gebruik. In de EU gelden beperktere uitzonderingen en moet het gebruik in een specifieke categorie vallen, zoals citeren, kritiek, recensie, karikatuur, parodie en pastiche. Andere landen/regio's hanteren het concept van redelijke distributie, waarbij weer andere regels kunnen gelden.
Uiteindelijk beoordeelt de rechter redelijk gebruik op basis van de omstandigheden van elk uniek geval. Juridisch advies inwinnen bij een deskundige is vaak de beste optie wanneer je video's wilt uploaden waarin je auteursrechtelijk beschermd materiaal gebruikt.
4 factoren van redelijk gebruik.
In de Verenigde Staten bepalen rechters wat onder redelijk gebruik valt. De rechter beoordeelt hoe de 4 factoren van redelijk gebruik van toepassing zijn op elk specifiek geval. Dit zijn de 4 factoren van redelijk gebruik:
1. Het doel en de aard van het gebruik, zoals de vraag of dat gebruik voor commerciële doeleinden is of voor educatieve of non-profitdoeleinden
2. De aard van het auteursrechtelijk beschermde werk
3. De hoeveelheid en het wezenlijke belang van het gebruikte gedeelte in verhouding tot het hele auteursrechtelijk beschermde werk
4. Het effect van het gebruik op de potentiële afzetmarkt of waarde van het auteursrechtelijk beschermde werk
Voorbeeld van redelijk gebruik
Donald Duck Meets Glenn Beck in Right Wing Radio Duck |
Donald Duck Meets Glenn Beck in Right Wing Radio Duckvan rebelliouspixels Deze remix bestaat uit korte fragmenten uit verschillende bronmaterialen. Deze vormen samen een nieuwe boodschap over het effect van provocerende taal tijdens een economische crisis. Werken waarbij nieuwe betekenis wordt gegeven aan het bronmateriaal kunnen worden beschouwd als redelijk gebruik. |
Het YouTube-initiatief voor bescherming van redelijk gebruik
In uitzonderlijke gevallen hebben we YouTube-creators gevraagd om mee te doen aan een initiatief dat bepaalde voorbeelden van redelijk gebruik op YouTube beschermt tegen verwijderingsverzoeken wegens auteursrechtschending. Met dit initiatief wil YouTube creators die een verwijderingsverzoek hebben gekregen voor video's die onder redelijk gebruik vallen schadeloosstellen tot maximaal $ 1 miljoen aan juridische kosten als een verwijdering leidt tot een rechtszaak over auteursrechtschending.
Dit initiatief is bedoeld om creators de kans te geven om hun werk te beschermen. Ook willen we de creatieve wereld beter maken door mensen het belang en de grenzen van redelijk gebruik te laten zien. Zoals hierboven beschreven, zijn de regels voor dit gebruik anders in verschillende landen/regio's. Daarom kunnen we dit initiatief alleen aanbieden aan creators die in de Verenigde Staten wonen en ermee instemmen om hun video's alleen beschikbaar te maken in de Verenigde Staten.
Voorbeelden van video's in het YouTube-initiatief voor bescherming van redelijk gebruik
We krijgen heel veel verwijderingsverzoeken vanwege auteursrechtschending. Deze voorbeeldvideo's zijn daar maar een klein deel van. Ook vormen ze maar een klein percentage van de mogelijke gevallen van redelijk gebruik die kunnen worden verwijderd.
YouTube kan elk jaar alleen bescherming vanwege redelijk gebruik bieden aan een paar video's, die we uitkiezen op basis van verschillende factoren. Over het algemeen selecteren we video's die redelijk gebruik het beste laten zien op basis van de 4 factoren van redelijk gebruik.
Video's opnieuw toestaan op grond van redelijk gebruik
YouTube kan niet iedereen juridische hulp aanbieden, maar we blijven wel alert op verwijderingsverzoeken vanwege auteursrechtschending die invloed hebben op alle YouTube-creators.
Je hebt misschien berichten gezien over gevallen waarin we auteursrechthouders hebben gevraagd om nog eens na te denken over de verwijdering van video's of ze toch toe te staan op grond van redelijk gebruik. Enkele voorbeelden:
- Deze video van The Young Turks, waarin korte clips uit een sterk bekritiseerde commercial worden gebruikt in een discussie over de vraag waarom veel kijkers deze commercial beledigend vonden.
- Deze video van Secular Talk, waarin een politicus wordt bekritiseerd voor het promoten van een niet-bewezen behandeling voor diabetes.
- Buffy vs Edward: Twilight Remixed -- [original version], een remixvideo die de manieren vergelijkt waarop vrouwen worden neergezet in 2 vampierfilms gericht op tieners.
- No Offense, een video geüpload door de National Organization for Marriage, waarin een clip van een beroemdheid wordt gebruikt als een voorbeeld van lomp gedrag.
Meer informatie
Als je meer wilt weten over redelijk gebruik, zijn er veel online bronnen beschikbaar. De volgende sites dienen uitsluitend ter informatie en zijn geen aanbevelingen van YouTube.
- Richtlijn met best practices voor redelijk gebruik van online video's van het Center for Media and Social Impact
- Uitgebreide uitleg over de 4 factoren van het Digital Media Law Project
- Index voor redelijk gebruik van het Amerikaanse Copyright Office